WYKRYWANIE RUI - Boarbetter

Wykrywanie rui (oestrus) jest procesem pozwalającym stwierdzić, czy samica ma owulację i czy jest gotowa do przyjęcia samca. Powszechne stosowanie sztucznej inseminacji w produkcji trzody chlewnej przesunęło odpowiedzialność za wykrywanie rui z knurów na hodowców. Uzyskanie dobrych parametrów rozrodczych zależy zatem od dokładnego określenia, kiedy dana samica jest w rui i kiedy powinna zostać pokryta lub unasienniona.

PROCEDURA WYKRYWANIA RUI

ROLA KNURA

W gospodarstwie hodowlanym przebywają knury, których obecność pomaga hodowcy określić, kiedy należy przeprowadzić zabieg inseminacji. Knur dostarcza bodźce stymulujące zachowania rujowe u loch. Obserwacja tych specyficznych zachowań samicy informuje hodowcę, że nadszedł właściwy moment na inseminację.

Kluczowymi czynnikami zapewniającymi powodzenie w tym zakresie są:

Dojrzały płciowo knur
Obfite wydzielanie śliny zawierającej wysoki poziom feromonów do stymulacji węchowej
Odpowiednia ekspozycja na knura zapewniająca długi kontakt bezpośredni knura z samicą.

JAK ZACHOWUJE SIĘ SAMICA BĘDĄCA W RUI?

Najbardziej wiarygodnym objawem rui jest reakcja samicy na ucisk grzbietu, czyli wystąpienie u niej tzw. odruchu tolerancji. Procedura ta nazywana jest “testem na odruch tolerancji”1. Samica często lekko wygina grzbiet do góry i usztywnia kończyny (izometryczne skurcze mięśni), jakby przygotowując się na przyjęcie knura. W obecności knura zachowanie to będzie obserwowane podczas całej rui. W przypadku braku knura, samica nie będzie wykazywała takich typowych zachowań lub będzie je wykazywała sporadycznie podczas rui, co stanowi zagrożenie dla procedury inseminacyjnej prowadzonej przez hodowcę.

SZTUKA WYKRYWANIA RUI

Poza pozytywną odpowiedzią w teście na odruch tolerancji, innymi typowymi objawami wskazującymi na to, że samica jest w rui są:

Stojące uszy reagujące na ucisk
Powtarzające się chrząkania lub długie pohukiwania
Charakterystyczne ruchy ogona
Utrata apetytu
Wydzielina z dróg rodnych. Nie wszystkie z tych objawów będą

widoczne u każdej samicy. Różne samice w różny sposób przejawiają ruję, a “kunszt hodowcy” polega na tym, aby móc jednoznacznie zidentyfikować objawy pojawiające się u każdej z samic.

DLACZEGO WYKRYWANIE RUI JEST TAK WAŻNE

Wykrycie początku wystąpienia rui jest kluczowe, ponieważ decyduje o tym, kiedy zostanie wykonana pierwsza inseminacja:

U użytkowanych rozpłodowo samic o skróconej rui – na przykład loszek lub loch po odsadzeniu z późno rozpoczynającą się rują przeoczenie początku rui może znacząco wpłynąć na szansę zapłodnienia lub plenność, ponieważ inseminacja może nastąpić zbyt późno.²
U samic z dłużej trwającą rują dokładna wiedza na temat momentu jej rozpoczęcia pomaga w określeniu optymalnego okna czasowego na zapłodnienie, co może przełożyć się na większą liczebność miotu.³
Bardzo ważne jest również wychwycenie momentu zakończenia rui. Inseminacja w momencie wygasania rui zwiększa ryzyko zapłodnienia po owulacji, a wraz z nią ryzyko wystąpienia zakażeń układu moczowo-płciowego4, obniżenia płodności i zmniejszenia liczebności miotu.

Dokładne wykrywanie rui może pomóc zoptymalizować liczbę dawek nasienia zastosowanych do przeprowadzenia inseminacji.⁵

ZNACZENIE BODŹCÓW WĘCHOWYCH

Dojrzały płciowo knur wytwarza w ślinie trzy rodzaje feromonów, które są przekazywane samicy podczas bliskiego kontaktu i które odgrywają kluczową rolę w wywołaniu u niej pobudzenia płciowego.

PRZEJDŹ DO NASTĘPNEJ STRONY GDZIE ZNAJDZIESZ WIĘCEJ INFORMACJI NA TEMAT ZNACZENIA BODŹCÓW WĘCHOWYCH

ZNACZENIE BODŹCÓW WĘCHOWYCH >

REFERENCES: 1. Hemsworth et al. 1988. Habituation to boar stimuli: possible mechanism responsible for the reduced detection rate of estrus gilts housed adjacent to boars. Appl. Anim. Beha. Sci. 19:255-64. 2. Soede NM, Wetzels CC, Zondag W, de Koning MA, Kemp B. Effects of time of insemination relative to ovulation, as determined by ultrasonography, on fertilization rate and accessory sperm count in sows. J Reprod Fertil. 1995 May;104(1):99-106. and Steverink DW, Soede NM, Bouwman EG, Kemp B. Influence of insemination-ovulation interval and sperm cell dose on fertilization in sows. J Reprod Fertil. 1997 Nov;111(2):165-71. 3. Terqui M., Guillouet P., Maurel M‐C., Martinat‐Botté F., 2000. Relationship between peri‐œstrus progesterone levels and time of ovulation by echography in pigs and influence of the interval between ovulation and artificial insémination on litter size. Reprod. Nutr. Develop., 40, 393‐404. 4. Rozeboom KJ, Troedsson MH, Shurson GC, Hawton JD, Crabo BG. Late estrus or metestrus insemination after estrual inseminations decreases farrowing rate and litter size in swine. J Anim Sci. 1997 Sep;75(9):2323-7. 5. Memento de l’éleveur de Porc, 2013. 6. Signoret & du Mesnil du Buisson. 1961. Etude du comportement de la truie en oestrus. IVth Congr. int. Reprod. Anim., La Haye, 171-5.